Rebyu #12 -- The Contemporary World nina Lisandro Claudio at Patricio Abinales

Claudio, Lisandro E., Patricio N. Abinales. The Contemporary World. Quezon City. C&E Publishing Inc., 2018.

 

Ang The Contemporary World nina Lisandro Claudio at Patricio Abinales ay isang teksbuk na inihanda para sa makabagong asignaturang nilikha ng Commission on Higher Education, na nakatuon sa interdisiplinaryong pag-aaral ng globalisasyon. Liban sa panimula at pangwakas, ang aklat ay binubuo ng labing-isang aralin. Bawat isa sa mga aralin na ito ay bumabagtas sa iba’t ibang aspekto ng globalisasyon. Para sa mga may-akda, ang globalisasyon ay isang masalimuot na sistemang may samu’t saring manipestasyon at epekto. Kaya naman minabuti nila na pasukin ang talastasan ng globalisasyon sa pamamagitan ng isa-isang pagtingin sa mga aspekto o manipestasyon nito, na magsisilbing maliliit na durungawan tungo sa pagtingin sa dambuhalang penomenong ito.

 

Matapos ang panimulang pagtalakay sa konsepto ng globalisasyon sa unang aralin, tinalakay ng mga manunulat sa ikalawang aralin ang aspektong ekonomiko ng globalisasyon. Binaybay nila ang maikling kasaysayan ng ekonomikong globalisasyon, o ang lumalawak na integrasyon sa pagitan ng mga pambansang ekonomiya sa daloy ng kasaysayan. Sa bahaging ito ay dinaanan ang mga mahahalagang pangyayari tulad ng pagkabuo ng mga internasyunal na mga institusyong ekonomiko tulad ng International Monetary Fund at World Bank, at ang pananagumpay ng neoliberalismo sa pamamagitan ng Washington Consensus.

 

Ang kasaysayan ng pampulitikang integrasyon ng daigdig o internasyunalisasyon bilang isa pang aspekto ng globalisasyon ang naging paksa ng ikatlong aralin. Kalakip ng pangkasaysayang pagbaybay na ito ang pagtalakay sa kaisipan nina Immanuel Kant, Guiseppe Massini, at Woodrow Wilson ukol sa liberal na internasyunalismo sa isang banda, at ang pananaw nina Karl Marx at Vladimir Lenin ukol sa sosyalistang internasyunalismo sa kabilang banda. Habang ang unang kampo ay naniniwala sa kahalagahan ng nasyonalismo tungo sa pagkamit ng makatarungang internasyunalismo, itinuturing ng ikalawa na sabagal ang nasyunalismo tungo sa pandaigdigang pagpapalaya sa mga proletaryado. Para kay Marx at Lenin, sa halip na magkaisa ang mga proletaryado ng buong daigdig laban sa lahat ng burgesya, ang pagkakahati ng daigdig sa iba’t ibang bansa ay tutulak sa mga proletaryado na makiisa sa burgesya ng kanilang bansa upang labanan ang burgesya at proletaryado ng ibang bansa.

 

Kung pangkasaysayan ang sinundan na aralin, kontemporaryong internasyunalisasyon naman ang tuon ng ikaapat na aralin. Tinalunton dito ang iba’t ibang uri ng International Organizations (IOs), ngunit ang malaking espasyo ng aralin ay inilaan para sa pagtalakay sa United Nations (UN) bilang pinaka tanyag na IO sa kasalukuyan. Ipinaliwanag sa bahaging ito ang sangay ng UN tulad ng General Assembly, Security Council, Economic and Social Council, International Court of Justice, at Secretariat.    

 

Rehiyunalisasyon naman ang paksa ng ikalimang aralin. Liban sa rehiyunal na mga organisasyong binubuo ng alyansa ng mga bansa (tulad ng NATO, APEC, ASEAN at EU), tinalakay din ang alyansa ng mga NGO, mga sibikong kilusan, at mga asosasyong nagsusulong ng iba’t ibang isyu’t adyenda. Binabansagan na “new regionalism”, kinapapalooban ito ng mga pangrehiyong samahan na nagsusulong ng pangangalagang pangkalikasan, katarungang panlipunan, kalayaang relihiyon, at karapatang pangkababaihan. Bagaman mas maliit ang ekonomiko at pampulitikong kapangyarihan kumpara sa mga tradisyunal na mga organisasyong pangrehiyon, malaki ang tulong na naidudulot ng mga bagong organisasyong ito sa pagtulak ng mga makatarungang proyekto sa kani-kanilang rehiyon.

 

Ang ikaanim na aralin ay ukol sa masalimuot na relasyon sa pagitan ng globalisasyon at relihiyon. Ani ng mga may-akda, magkasalungat ang adhikain ng dalawa: kabutihan, langit, espirituwal na kaayusan ang hangad ng mga relihiyoso, samantalang ang nais ng mga tagapagsulong ng globalisasyon ay paglaki ng tubo, modernisasyon at materyal na pag-unlad. Gayunpaman, hindi maitatanggi ang pagtatalaban sa pagitan ng relihiyon at globalisasyon. Bagaman may mga pangrelihiyong komunidad na inihihiwalay ang sarili mula sa modernisasyon, marami rin naman na ginagamit ang mga benepisyo ng globalisasyon para sa kanilang mga adhikain.

 

Global na midya ang nilalaman ng ikapitong aralin. Tumutuntong sa klasikong akda ni Marshall McLuhan, ipinaliwanag nina Claudio at Abinales kung paanong hinuhulma ng midya ang uri ng pamumuhay ng mga tao sa buong daigdig. Sa mga lumang pag-aaral, ipinagpapalagay umano na ang global na midya ay nakakasangkapan ng Kanluran, lalo na ng Estados Unidos, sa pagpapalaganap ng kanilang kalinangan sa buong daigdig. Ang ganitong imperyalismong pangkalinangan ay nakapagsasagawa ng homogenisasyon ng pandaigdigang kultura. Ngunit binigyang kritisismo ng mga may-akda ang ganitong pananaw. Anila, sa kontemporaryong mga pananaliksik sa sub-larangan ng araling pangmidya na “audience studies”, napatunayang ang mga “audience” ay hindi pasibong tagatanggap lamang ng mensaheng nakapaloob sa midya (ito man print, broadcast, o digital media). Sa halip, magkakaiba ang pagtanggap na isinasagawa ng mga “audience” batay sa kanilang kinalalagyang lipunan at kalinangan. Ibig sabihin, bagaman mayorya sa mga nilalaman ng midya (tulad ng pelikula at mga aklat) ay nagmumula sa Kanluran, ang pagpapakahulugan dito ng mga komunidad sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ay magkakaiba. Liban pa rito, umuusbong na rin ang paglaganap ng mga rehiyunal na midya, na nagsisilbing alternatibong batis ng midya bukod sa Kanluran.

 

Binigyang diin ni Claudio at Abinales na ang pinaka direktang pisikal o pang-espasyong manipestasyon ng globalisasyon ay makikita sa pag-usbong ng mga “global city.” Ito ang kanilang pinagtuunan sa ikawalong aralin. Sa mga “global city” matatagpuan ang interseksyon ng samu’t saring komunidad ng buong daigdig. May iba’t ibang katangian na nagkakarakterisa sa mga “global city.” Una ay ang pagiging sentro ng pandaigdigang ekonomiya. Maihahalimbawa rito ang mga siyudad kung saan matatagpuan ang mga pangunahing pangdaigdigang korporasyon tulad ng New York, Singapore at Tokyo. Ikalawa ay ang pagiging sentro ng pandaigdigang pulitikal na kapangyarihan tulad ng Washington D.C., at Canberra. Ikatlo ay ang pagiging lagakan ng mga internasyunal na mga organisasyon tulad ng New York (kung nasaan ang UN) at Jakarta (kinalalagyan ng ASEAN). Ikaapat ay ang pagiging sentro ng kalinangan tulad ng London (kung saan inililimbag ang maraming aklat na binabasa ng buong daigdig) at Los Angeles (kung saan matatagpuan ang Hollywood). Bagaman sentro ng kaunlaran ang mga “global city” bilang manipestasyon ng globalisasyon, naglalaman din ang mga siyudad na ito ng matinding inhustisya para sa mga mahihirap. Habang nas nagiging industriyalisado ang siyudad at dumadami ang mga banyagang negosyanteng tumutungo rito, mas nagiging laganap ang pagsasagilid sa mga mahihirap.

 

Demograpiya ang sunod na tinalakay sa ikasiyam na aralin. Gamit ang samu’t saring datos ng istatistika, ibinahagi ng mga may-akda ang kasalukuyang mga “trend” sa populasyon ng daigdig. Kakaunti ang nagiging anak ng mga nakatira sa mga lipunang urban (dahil nakatutok sila sa kanilang propesyon) habang mas marami ang nagiging anak ng mga naninirahan sa mga rural na lugar (dahil ang dagdag na anak ay mangangahulugan ng dagdag na lakas paggawa). Direkta itong sumasalamin sa pagkakaiba ng mga maunlad at mahihirap na bansa. Habang nananatiling kakaunti ang populasyon ng mga mayayamang bansa, patuloy naman sa pagdami ang populasyon ng mga mahihirap na bansa. Patuloy na umiiral ang pagtatalo ng iba’t ibang eksperto sa ekonomiks at demograpiya sa epekto sa ekonomiya ng paglobo ng populasyon. Para sa mga sumusunod sa kaisipan ni Thomas Malthus, negatibo ang dulot ng paglaki ng populasyon sa pandaigdigang ekonomiya. Para sa kanila, ilan lamang sa implikasyon nito ang pagkasira ng kalikasan at ang kompetisyon sa mga likas na yaman upang matugunan ang mga pangangailangan. Ang pagkatakot sa mga panganib na dala nito ang dahilan kung bakit umusbong ang mga programa sa kalusugang pangreproduksyon ng iba’t ibang bansa. Layunin nito na kontrolin ang paglaki ng populasyon. Sentro sa usaping ito ang debate ukol sa akses ng kababaihan sa aborsyon at iba pang teknolohiya para sa kalusugang pangreproduksyon. Para naman sa mga kritiko ng kaisipang Malthusian, hindi suliranin ang paglaki ng populasyon. Naniniwala silang ito pa nga ay daan tungo sa higit na pagpapaunlad ng ekonomiya. Sa halip na kontrolin ang populasyon, iginigiit nila na mas pagtuunan ng mga pamahalaan ang mga programang higit na makakatulong tungo sa pagkamit ng mas makatarungang lipunan tulad ng repormang pang-agrikultura, karapatang pangkasarian, at demokratisasyon ng edukasyon.

 

Kaugnay ng paksang ito ang araling sampu na ukol sa pandaigdigang migrasyon ng mga tao. Karamihan sa mga taong tumutungo sa ibang bansa ay mula sa mga bansang mahihirap, samantalang ang kanilang destinasyon ay ang mauunlad na mga bansa. Ekonomiko ang pangunahing dahilan ng paglipat. Ang mga bansang mahihirap tulad ng Pilipinas ay unti-unting natatali sa pagpapadala ng mga manggagawa sa ibang bansa upang masuportahan ang pambansang ekonomiya. Nagdudulot ito ng “brain-drain” sa mga mahihirap na bansa. Bagaman nasusuportahan nito ang kasalukuyang ekonomiya ng bansa sa pamamagitan ng mga “remittancesss”, mas makakasama ito sa ekonomiya sa katagalan. Mas malaki rin ang naidudulot na paglago ng mga migranteng manggagawa sa ekonomiya ng bansang pinupuntahan, kaysa sa bansang pinagmumulan. Gayunpaman, nagpapataw pa rin ng mga restriksyon at di-pantay na pagtrato ang mga mauunlad na bansa sa mga migranteng manggagawa, dulot ng pag-usbong ng makabayan (minsa’y rasista) na sentimiyento ng mga mamamayan na itinuturing ang mga migranteng kakumpitensya sa mga trabaho, tahanan, at mga karapatan.

 

Huling aralin ang isyu ng mga suliraning pangkalikasan at sustenableng kaunlaran. Inisa-isang talakayin ng mga may-akda ang mga suliraning pangkalikasan tulad ng pagbabago ng klima, pagkatuyot ng mga ilog, pagtaas ng lebel ng dagat at pagbaha, at paglaganap ng polusyon. Liban sa mga likas na mga dahilan, maituturong sanhi nito ang industriyalisasyong isinasagawa ng mga bansa upang makamit ang kaunlaran. Madalas na naisasakripisyo ng mga modernisadong siyudad ang kalikasan sa ngalan ng ekonomikong kaunlaran. Marami nang mga pandaigdigang pagpupulong ang isinagawa ng mga bansa at internasyunal na mga organisasyon upang magbigay solusyon sa suliranin, ngunit nagiging mahirap pa rin itong isagawa dahil sa di-pakikipagtulungan ng ilang bansa at sektor na mas nakatuon sa pagpapalago ng ekonomiya. Sa bahaging ito malaki ang maitutulong ng iba’t ibang mga samahan at asosasyong maaaring magbigay “pressure” sa mga pamahalaan na magpatupad ng mga maka-kalikasang polisiya.

 

Mayroong apat na pangunahing pananaw sa globalisasyon. Una ay ang “hyperglobalism” na itinuturing ang globalisasyon bilang positibong sistema na maaaring maging behikulo ng pandaigdigang pag-unlad. Ikalawa ay ang “anti-globalism.” Kinabibilangan ng mga nasyonalista at mga Marxista, nakikita nito ang globalisasyon bilang makabagong uri ng imperyalismo na pinapalaganap lamang ang kalinangan at pinapalago ang kapital ng mga makapangyarihang bansa ng Kanluran tulad ng Estados Unidos. Ikatlo ay ang “pragmatism.” Paniniwala ito na kapwa may positibo at negatibong epekto ang globalisasyon. Ikaapat ay “alter-globalism” na naninindigan na bagaman naglilingkod sa mga makapangyarihang bansa at mga sektor ang globalisasyon sa kasalukuyan nitong hulma, maaaring kumilos ang mga progresibong samahan upang baguhin ang direksyon nito at mas maging makatarungan ito para sa lahat. Batay sa nilalaman ng aklat nina Claudio at Abinales, maaaring ipagpalagay na maihahanay sa ikatlo o ikaapat ang kanilang lapit sa globalisasyon. Ipinakita nila kapwa ang positibo at negatibong dulot ng globalisasyon (sa iba’t ibang manipestasyon nito), at nagbigay sila ng ilang pahayag na naglalaman ng pangarap na mas magamit ang globalisasyon tungo sa pagbubuo ng mas makatarungang lipunan.