Wednesday, June 23, 2021

Rebyu #13 -- How Long O Lord ni D.A. Carson

Carson, D.A. How Long o Lord? Reflections on Suffering and Evil. Second Edition, Fourth Printing. Grand Rapids, Michigan. Baker Academic. 2009.

                                                                                                                    

Ang aklat na ito ni Carson ay teolohikal na repleksyon sa tema ng kasamaan at pagdurusa. Sa isang banda, hindi ito isinulat para sa mga taong kasalukuyang dumadaan sa matinding pagdurusa. Sa kabilang banda, hindi rin naman ito purong teoretikal na pagninilay-nilay lamang ukol sa paksa. Sa halip, ang akdang ito ay paglalatag ng Biblikal na pananaw-pandaigdig ukol sa kasamaan at pagdurusa, upang maihanda ang mga Kristiyano kung paano uunawain ang pagdurusa kapag humarap na sila rito. Bagaman hindi ito nagbibigay ng kasiguraduhan na madaling haharapin ng Kristiyano ang pagdurusa, maaari itong magsilbing “preventive medicine” upang mabawasan kahit na papaano ang pagkabigla ng Kristiyano dahil mayroon na siyang balangkas sa isip kung paano bibigyang katuturan ang mararanasang paghihirap (p.11).

 

Matapos ang ilang preliminaryong mga tala sa unang kabanata ukol sa kasalimuotan ng paksa, inisa-isa ni Carson sa ikalawang kabanata ang sa tingin niya’y mga maling lapit (approach) sa kasamaan at pagdurusa, na hinati niya sa tatlong kategorya: 1. Lapit na nagmumula sa kayabangan at kamangmangan, 2. Lapit na nagmumula sa mga hindi Kristiyanong pananaw-pandaigdig, at 3. Lapit mula sa mga Kristiyano ngunit hindi biblikal na mga pananaw. Sa unang lapit, makikita ang tendensya ng tao na magsabi ng “Bakit ako? Marami namang ibang masasamang tao” sa tuwing dumaraan sa paghihirap. Maaaninagan dito ang pag-iisip natin na laging mas mainam tayo sa iba, at ayos lamang na umiral ang pagdurusa, basta sa ibang tao at hindi sa atin tumama. Kakambal din nito ang paniniwala natin na makapagbibigay seguridad ang ating yaman at panlipunang katayuan, kaya naman hindi tayo nabibigla kapag umiiral ang pagdurusa sa mga mahihirap na komunidad, samantalang sobrang nabibigla tayo kapag ang tinamaan ng pagdurusa ay mga mayayamang tao. Sa ikalawang lapit ay maiksing tinalakay ni Carson ang di-sapat na pagpapaliwanag ng mga di-Kristiyanong pananaw-pandaigdig sa kairalan ng kasamaan at pagdurusa: a. ateismo (hindi talaga umiiral ang kasamaan), b. deismo (walang pakialam ang Diyos sa kasamaan at sa pagdurusa ng tao), at c. panteismo (ilusyon lamang ang kabutihan at kasamaan na kailangang malagpasan ng kamalayan). Sa ikatlong lapit ay isa-isang binigyang kritisismo ng may-akda ang ilang pananaw ng mga Kristiyano ukol sa kasamaan at pagdurusa na para sa kanya ay hindi biblikal. Nakapaloob dito ang pananaw na dahil sa malayang kilos-loob (freewill) ng tao, hindi absoluto ang pagiging “omnipotent” ng Diyos kaya naman umiiral ang kasamaan sa daigdig.

 

Mula kabanata 3 hanggang kabanata 10 ay sinuri ni Carson isa-isa ang samu’t saring tema sa Biblia na may kaugnayan sa paksa ng kasamaan at pagdurusa. Ani ni Carson, tila mga “puzzle pieces” ang mga ito na makatutulong sa atin upang unti-unting maunawaan ang lokasyon ng kasamaan at pagdurusa sa kabuuang kwento/metanaratibo ng Biblia.   

 

Pangunahing “puzzle piece” ang inilatag ni Carson sa ikatlong kabanata: ang tema ng kasalanan sa Biblia. Bagaman nagiging sinonino na sa ating bokabularyo kadalasan, dapat na pag-ibahin ang kasamaan sa pagdurusa. Ang kasamaan/kasalanan ang ugat ng lahat ng pagdurusa. Nilikha ng Diyos na walang pagdurusa ang daigdig, at pumasok lamang ito sa eksena nang magsimula ang kasamaan. Hindi mga abstraktong bagay ang kabutihan at kasamaan. Ang pagiging mabuti ng kabutihan at pagiging masama ng kasamaan ay nakabatay sa pagsunod o pagsuway sa kautusan ng Diyos. Bagaman hindi totoo na bawat partikular na pagdurusa ng tao ay maiuugat sa sarili niyang kasalanan (ang iba ay nagdurusa dulot ng kasamaan ng iba, mga sakuna, o mga karamdaman), ang pag-iral ng pagdurusa sa daigdig ay nakaugnay sa pag-iral ng kasalanan. Kaya naman hindi na tayo dapat mabigla na puno ng pagdurusa ang daigdig, likas na katangian ito ng “fallen world” dahil sa rebelyon ng tao sa Diyos. Lahat ng uri ng pagdurusa na maaaring maranasan ng tao ay maiuugnay sa unibersal na temang ito ng kasalanan.

 

Pinagsama-sama ng may-akda ang tema ng panlipunang kasamaan, kahirapan, digmaan at mga likas na sakuna sa ikaapat na kabanata. Inuna na niyang bigyan dito ng tuon ang pamahalaan. Bagaman ang Diyos ang nagbigay ng kapangyarihan sa pamahalaan upang parusahan ang mga gagawa ng mali at bigyang pabuya ang mga gagawa ng tama upang mapanatili ang kaayusan sa lipunan, malinaw din ang depiksyon ng Biblia sa pamahalaan bilang instrumento kung minsan ng kasamaan at pang-aapi (hal. paglalarawan ng Pahayag sa Imperyong Romano bilang Babylonia). Kaya naman naniniwala ang ilang teologo na hindi “absolute obedience” kundi “qualified obedience” lamang ang hinihingi ni Pablo sa Roma 13:1-5. Matapos nito ay inisa-isa ni Carson ang mga uri ng kahirapan, alinsunod sa mga sanhi nito: a. Kahirapan na bunga ng biglaang pangit na pangyayari (hal. Naomi at Ruth), b. Kahirapan na bunga ng pang-aapi ng iba (hal. Naboth), c. Kahirapan na bunga ng katamaran (isa sa pinaka inaatakeng uri ng kahirapan sa Mga Kawikaan), d. Kahirapan na bunga ng pagpaparusa sa nagkasala na inaasahan ng mga naulila (hal. Mephibosheth), e. Kahirapan na bunga ng sariling pagpapasya na talikdan ang yaman (hal. mga Kristiyano sa Mga Gawa), f. Kahirapan na kinakarakterisa ng katagang “poor in spirit” (maaaring nagsimula bilang pisikal na kahirapan, ngunit ang epekto ay kabutihan at buong loob na pagtitiwala at pag-asa sa Diyos). Ukol sa mga digmaan, nilinaw ni Carson na hindi nagtataglay ng sobrang pagkabigla ang Biblia sa pag-iral ng mga digmaan, itinuturing ito ng mga sumulat ng Biblia na likas na bahagi ng mundong makasalanan. Ani ni Carson, ang sobrang pagkabahala natin marahil sa pag-iral ng digmaan lalo na sa Lumang Tipan ay isang modernong pagbasa sa Biblia na bunga ng pinagdaanan nating kalunos-lunos na dalawang digmaang pandaigdig. Gamit ang pahayag ni Hesus sa Lucas 13:1-5, ipinaliwanag ni Carson ang pananaw ng Biblia sa digmaan: 1. Bilang makasalanang uri na bahagi ng “fallen world”, walang tao na masasabing hindi “deserve” ang makaranas ng hirap, 2. Hindi higit na makasalanan ang mga nagdurusa sa digmaan kumpara sa mga hindi naghirap, 3. Sa halip na teoretikal na imbestigasyon ukol sa koneksyon ng Diyos sa pag-iral ng mga digmaan, mas dapat na itulak tayo ng mga digmaan tungo sa sarili nating pagsisisi.

 

Inilaan ang ikalimang kabanata para sa mga bahagi ng Biblia na nagtuturo at nagsasalaysay ukol sa pagdurusa na espesyal na nararanasan ng bayan ng Diyos (Israel sa Lumang Tipan at mga Kristiyano sa Bagong Tipan). Hinati ito ni Carson sa tatlong kategorya: 1. Mga pagdurusa na nararanasan ng bayan ng Diyos dulot ng pagdidisiplinang ginagawa sa kanila, 2. Mga pagdurusa na nararanasan ng bayan ng Diyos dulot ng pag-uusig, at 3. Mga pagdurusa na nararanasan ng mga pinuno ng bayan ng Diyos. Para sa pagdurusa na nakaugnay sa pagdidisiplina, nagsagawa si Carson ng maiksing eksposisyon ng Hebreo 12, Mga Awit 6, at Habakkuk. Mula sa mga ito, hinango niya ang ilang mga aral tulad ng mga sumusunod: a. Minsan ipinapahintulot ng Diyos ang paghihirap ng kanyang bayan upang mailayo sila sa kasalanan at mahubog ang kanilang pagkatao; b. Hindi nangangahulugan na mabuti ang partikular na paghihirap na dinadaanan ng bayan ng Diyos (digmaan, karamdaman, sakuna) dahil lamang may maganda itong nadulot; c. Minsan hindi mauunawaan ng bayan ng Diyos ang lohika ng kanilang paghihirap at kaugnayan nito sa pagdidisiplina ng Diyos, ngunit tulad ng ginawa ni Habakkuk, sapat na ang pagtitiwala na mainam ang plano ng Diyos. Ang ikalawang uri ng paghihirap ng bayan ng Diyos ay nakaugnay sa mga pag-uusig na nararanasan nila dahil lamang sa pagiging bayan ng Diyos. Ani ni Carson, mas madaling malaman kung ano ang mga pag-uusog na nararanasan ng bayan ng Diyos sa Bagong Tipan kaysa Lumang Tipan. Ang bayan ng Diyos sa Lumang Tipan ay isang bansa – ang Israel – kaya mahirap malaman kung ang pag-atake sa bayan ng Diyos ng ibang lahi ay dulot talaga ng pangrelihiyong pag-uusig o itinutulak lamang ng pulitikal na motibo. Mas madali itong isagawa sa Bagong Tipan dahil hindi na isang bansa ang bayan ng Diyos, wala na itong pinipiling nasyunalidad. Dahil dito, kapag inatake ang mga Kristiyano bilang isang grupo ng mga tao, malinaw na ekspresyon ito ng pag-uusig (tulad ng ginawa ni Pablo laban sa simbahan sa maagang bahagi ng Mga Gawa). Ani ni Carson, walang dapat ikabigla ang mga Kristiyano na nakararanas sila ng pag-uusig, dahil makailang ulit na ipinahayag ni Hesus na ito ang sasapitin ng kanyang mga tagasunod. Ibig sabihin, ang pagdanas sa pag-uusig ay pagsunod lamang sa modelo ng Panginoong Hesus na una na itong naranasan. Bago magsimula ng bagong kabanata, naglaan din ng panahon ang may-akda sa pagtalakay sa paghihirap ng mga pinuno ng bayan ng Diyos sa Biblia. Hindi nakapagtataka na ang laging tinutugis ng mga umuusig – sa Biblia man o buong kasaysayan ng simbahan – ay ang mga pinuno. Istratehiya ito upang madaling mapabagsak ang bayan ng Diyos. Hindi rin dapat ipagtaka ng mga pinuno ng simbahan mismo dahil inaasahan ng Diyos na ang mga Kristiyanong pinagkalooban ng pagkakataon na mamuno ay pinagkalooban din ng mas mabibigat na responsibilidad, at isa sa mga ito ay ang higit na pagpasan ng krus ng Panginoon.

 

Ang ikaanim na kabanata ay ukol naman sa mga bahagi ng Biblia na naglalaman ng mga sumpa, mga utos ng pagpatay, digmaan, at impyerno. Ukol sa mga sumpa at mga mararahas na salita na matatagpuan sa ilang bahagi ng Biblia tulad ng “imprecatory psalms”, binanggit ni Carson na minsan ay retorikal na pagbubulalas lang ito ng matinding emosyon na dapat basahin sa literal na pagpapakahulugan. Hindi rin mapapagdudahan ang pagiging makatarungan ng mga utos ng Diyos ukol sa pakikipagdigma ng Israel, dahil di tulad ng mga modernong digmaan, sa Diyos mismo nagmula ang mga utos na ito. Instrumento rin ng Diyos ang mga digmaang ito upang magdala ng kaparusahan sa kasamaan ng mga kalapit bayan. Pinabulaanan din ni Carson ang popular na persepsyon na ang Lumang Tipan ay puro karahasan at galit, samantalang ang Bagong Tipan ay puno ng kahabagan at pag-ibig. Aniya, ang tema ng kaparusahan, galit, pag-ibig, at habag ng Diyos ay sabay-sabay na umaagos mula sa Luma tungo sa Bagong Tipan. Isang malinaw na tema sa Bagong Tipan na mas matindi pa kaysa sa mga sumpa at utos ng digmaan sa Lumang Tipan ay ang katuruan ukol sa impyerno. Sa bibig mismo ng Panginoong Hesus nagmula ang pinaka maraming katuruan ukol sa impyerno. Nagbigay si Carson ng ilang mga argumento para ipagtanggol ang tradisyunal na doktrina ng impyerno bilang habambuhay na malay na pagdurusa. Aniya, walang kahit anong Biblikal na ebidensyang nagpapakita na nagsisisi ang mga taong nasa impyerno, bagkus inilalahad ng Biblia na patuloy parin doon ang kanilang pagtuligsa sa Diyos.

 

Kung may pagka impersonal at teoretikal ang mga naunang paksa, mas personal ang nilalaman ng ikapitong kabanata dahil ukol ito sa sakit at kamatayan, bagay na mararanasan nating lahat. Tulad ng lahat ng uri ng pagdurusa, ang kamatayan at sakit (na daan tungo sa kamatayan) ay bunga pa rin ng kasalanan. Sa isang banda, hindi maiuugnay ang partikular na mga sakit at kamatayan sa personal na kasalanan ng mga taong nagkasakit at namatay. Sa kabilang banda, sa unibersal na pagtanaw, walang ligtas sa atin sa sakit at kamatayan dahil lahat tayo ay makasalanan. Kamatayan ang unibersal na parusa ng Diyos sa tao, na ang puno’t dulo ng kasalanan ay ang kagustuhan na maging diyos, na maging sentro ng uniberso. Kamatayan ang nagpapaalala sa tao na hindi siya magiging diyos. Ngunit hindi ito nangangahulugan na hindi tayo maaaring tumangis o magalit sa harap ng kamatayan. Bagaman nararapat lamang sa atin ang kamatayan, nagsusumigaw ang ating kalooban laban dito dahil nilikha tayo sa imahe ng Diyos. Sa kabila ng katotohanang ang kamatayan ay wala nang kapangyarihan para sa mga nanampalataya kay Kristo (tila lagusan na lamang ito tungo sa presensya ng Diyos), walang anumang bahagi ng Biblia na pumipigil sa mga mananampalataya na tumangis sa harap ng kamatayan. Tulad ng sinabi ni Pablo, ito pa rin ang huling kaaway. Ang pagtangis ni Hesus sa harap ng libingan ni Lazaro ay nagpapakita rin kung paano nagagalit ang Panginoon sa reyalidad ng kamatayan bilang kapangyarihan ng kasalanan sa isang sirang mundo. Mananatili ang kirot, lumbay, lungkot at dalamhati sa harap ng kamatayan hanggat hindi pa ito tuluyang nagagapi sa pagdating ng bagong langit at bagong lupa. Subalit tulad muli ng pahayag ni Pablo sa mga taga-Corinto, tatangis tayo, ngunit hindi tulad ng mga taong walang pag-asa ng muling pagkabuhay. Kaya naman isa sa mga pananagutan ng simbahan ay hindi lang ang turuan ang mga Kristiyano kung paano mabuhay nang maayos, kundi kung paano rin tanggapin nang maayos ang kamatayan.

 

Sa ikawalong kabanata tinalakay ni Carson ang kaugnayan sa kasamaan at pagdurusa ng tema ng eskatolohiya o pagdating ng bagong langit at bagong lupa. Hindi makukumpleto ang Biblikal na pananaw sa kasamaan at pagdurusa kung wala ang temang ito. Kung walang iba’t ibang digri ng pabuya sa langit at walang iba’t ibang lebel ng parusa sa impyerno, hindi mabibigyang katarungan ang hindi balanseng pagdurusa at kasamaan sa daigdig (kung saan sobra-sobra minsan ang pagdurusa ng mga matuwid at sobra-sobra ang kaginhawaan ng mga masama, at hindi napaparusahan madalas ang mga nang-aapi). Naging sentral na paksa rin sa kabanatang ito ang tensyon sa pagitan ng “inaugurated/realized eschatology” (simulang pagdating ng kaharian ng Diyos sa buhay, ministeryo, kamatayan at muling pagkabuhay ng Panginoon) at “futuristic eschatology” (pagiging ganap ng kaharian ng Diyos sa ikalawang pagdating ng Panginoon), at kung ano ang koneksyon nito sa tema ng kasamaan at pagdurusa. Bagaman napasimulan na ang paghahari ng Panginoon sa daigdig sa kanyang unang pagdating, nananatili pa rin ang patuloy na paglago ng kasamaan at pagdurusa. Maaasahan lamang ang tuluyang pagkabura ng lahat ng kasamaan at pagdurusa sa pagdating ng bagong langit at bagong lupa. Gayunpaman, inaasahan na bahagi ng responsibilidad ng Kristiyano na anumang kaya nating gawin sa kasalukuyan upang mabawasan ang kasamaan at pagdurusa ay marapat na isagawa. Ngunit dapat natin itong isagawa habang malinaw sa ating isipan na hindi tayo makabubuo sa lupa ng “utopian” na uri ng lipunan. Liban sa mga ito, ani ni Carson, sa halip na hinanakit sa Diyos, ang dapat nating maramdaman sa harap ng mga pagdurusa ay ang pananabik sa langit, ang pagka-“homesick” dito. Dapat itong makatulong upang maalala natin na hindi ito ang ating permanenteng tahanan, na nandarayuhan lamang tayo dito, na ang tunay nating tahanan ay ang bagong langit at bagong lupa, kung saan wala nang kasalanan at pighati.

 

Inalay ni Carson ang ika-siyam na kabanata sa maiksing eksposisyon ng aklat ng Job upang magsagawa ng eksplorasyon sa kung ano ang ambag ng aklat na ito sa kabuuang pagtingin ng Biblia sa tema ng kasamaan at pagdurusa. Nakapaglatag si Carson ng ilang pangunahing aral na matututunan natin mula sa aklat ng Job. 1. Maging ang kasamaan at pagdurusa ay nakapaloob sa soberanya ng Diyos. Ipinakita sa prologo ng aklat na walang kayang isagawa si Satanas nang hindi ipinahihintulot ng Diyos. 2. May kategorya ang Biblia para sa pagdurusa ng inosente. Isa sa suliranin ng teolohiya ng mga “miserable comforters” ni Job ay ang makitid nilang “retributive justice”: naniniwala silang makatarungang maibibigay sa mga matutuwid ang pagpapala at sa masasama ang kaparusahan, kaya naman anumang pagdurusa na nararanasan ng tao ay maiuugnay sa kanyang ispesipikong mga kasalanan. 3. Maaaring magbulalas ng sama ng loob at kirot ang tao sa Diyos nang hindi nagkakasala, sa halip na kimkimin ito o aminin ang kasalanang hindi ginawa. 4. Sa harap ng mga taong nagdurusa, mas senyales kadalasan ng karunungan ang tahimik na pagdamay kaysa pilit na pagpapaliwanag ng teolohiya sa nasasaktan. 5. Para sa Kristiyanong dumadaan sa pagdurusa, ang pinaka mainam na kapanatagan ay maaaring magmula hindi sa lohikal na pagkaunawa kung bakit naganap ang pagdurusa, kundi sa realisasyon na kontrolado pa rin ng Diyos ang lahat ng bagay at nananatili parin siyang mabuti. Mapapansin na hindi sinagot ng Diyos ang mga tanong ni Job ukol sa kung bakit siya dumaan sa matinding paghihirap. Sapat na para kay Job ang malamang makapangyarihan at mabuti pa rin ang Diyos, hindi man niya nauunawaan nang buo ang kanyang sitwasyon.

 

Para kay Carson, isa sa mga suliranin madalas ng paglikha ng “theodicy” (teolohikal na pagtugon sa kairalan ng kasamaan at pagdurusa) ng mga teologo ay ang pagbaliwala nila sa pagkamatay ni Kristo sa krus bilang mahalagang bahagi ng diskurso. Kaya naman nilalaman ng ikasampung kabanata sa Biblikal na tema ng pagdurusa ng Diyos, na ang pinaka rurok ay ang kamatayan ng Panginoong Hesus. Dahil sa malagim na mga pinagdaanan ng sangkatauhan sa ikadalawampung dantaon, naging prominenteng paksa sa sirkulo ng mga teologo ang pagtatanong kung nagdurusa ba ang Diyos. Sa isang kampo ng debateng ito ay naroon ang mga nagtatanggol sa tradisyunal na doktrina ng “impassibility” ng Diyos. Ito ay ang katuruan na hindi nakakaranas ng pagdurusa o anumang pantaong emosyon ang Diyos. Ayon sa mga ito, ang mga bahagi ng Biblia na inilalarawan ang Diyos na nagagalit, nagseselos, nagdaramdam, nahihirapan, nasasaktan, natutuwa, nahahabag, at iba pa, ay pawang mga tayutay lamang, mga “anthropomorphism” (pagbibigay ng pantaong mga katangian sa mga hindi tao). Sa kabilang kampo naman ng debate ay ang mga teologong naniniwala sa bagong pag-unawa sa Diyos bilang nasasaktan at nakikibahagi sa bawat kirot na nararanasan ng lahat ng tao, at ito raw ay makikita lalo na sa pagkamatay ni Kristo sa krus, isang porma ng pakikibahagi niya sa paghihirap ng mga tao. Hindi pabor si Carson sa unang kampo, dahil para sa kanya, pagsasantabi at pagwawalang halaga sa napakaraming mga talata, na nagpapahayag ng mga damdamin ng Diyos, ang payak na paliwanag na puro “anthropomorphism” lamang ito. Kung tayutay man ang mga ito, mga importanteng metapora ito na may mahalagang ipinupunto. Dagdag pa niya, inilalarawan man ang Diyos bilang “transcendent” sa Biblia, ipinapakilala rin siya nito bilang personal na Diyos, na may tunay at direktang na pakikipag-ugnayan sa kanyang mga nilikhang tao. Sa kabilang banda, hindi rin siya sumasang-ayon sa ikalawang kampo. Para sa kanya, ang kamatayan ni Kristo sa krus ay malinaw na nag-iisa at hindi na mauulit pang pangyayari. Totoong nakikibahagi ang Panginoong Hesus sa pagdurusa natin sa kasalukuyan bilang ating punong saserdote sa trono ng Diyos Ama, ngunit hindi inilalarawan ng Biblia si Hesus bilang perpetuwal na nagdurusa sa krus tuwing tayo ay nagdurusa dito sa lupa. Naniniwala siyang dapat na magkaroon tayo ng pagbabalanse sa pagitan ng “impassibility” ng Diyos at ng kanyang pagiging personal, na kapwa totoo. Ang Diyos na ito ay nasasaktan at karamay natin sa ating paghihirap dahil siya ay personal na Diyos, ngunit hindi siya Diyos na may mahinang emosyon na kaya nating baguhin sa pamamagitan ng ating mga aksyon. Sa huli, ang Diyos na ito na kapwa “transcendent” at “personal” ay nagpamalas ng kanyang perpektong katarungan at pag-ibig sa krus.      

 

Higit na teoretikal ang kabanata 11 at 12 kumpara sa mga naunang kabanata. Kung hiwa-hiwalay na mga Biblikal na tema na nakaugnay sa paksa ng kasamaan at pagdurusa ang laman ng kabanata 3-10, ang naging laman naman ng kabanata 11 at 12 ay malawak na Biblikal na pagtanaw sa kasamaan sa konteksto ng tensyon sa pagitan ng soberanya ng Diyos at kalayaan ng tao. Ipinaliwanag niya muna ang tensyon na ito sa kabanata 11, pagkatapos ay sa kabanata 12 niya inilapat ang tensyon na ito sa paksa ng kasamaan at pagdurusa.

 

Ipinakilala niya sa ikalabing isang kabanata ang konsepto ng “compatibilism.” Ito ay ang paniniwala na itinuturo ng Biblia kapwa ang soberanya ng Diyos sa lahat ng pangyayari at ang pagiging “morally responsible” ng tao bilang nagtataglay ng malayang kilos-loob. Para sa kanya, isang teolohikal na misteryo kung paanong sabay na totoo ang dalawang ito. Hango sa kanyang doktoral na disertasyon, naglatag si Carson ng ilang piling mga bahagi ng Biblia na tuwiran at di-tuwirang nagtuturo ng soberanya ng Diyos at kalayaan ng tao. Matapos ang maiksing induktibong pag-aaral na ito ay iginiit niya na ang mga sumulat ng Biblia ay mga “compatibilist.” Hindi nila ipinaliwanag kung paanong sabay na totoo ang dalawang ito, basta na lang nila itong itinuturing bilang “given.” Matapos nito ay sinagot niya ang ilan sa mga argumento laban sa “compatibilism.” Aniya, may ilan na mayroon nang nakahandang pilosopikal na pagpapakahulugan sa malayang kilos loob (freewill), bago pa man simulang pag-aralan ang Biblia. Kaya naman ang “a priori” na pakahulugang ito ang ginagamit nila sa pag-unawa sa mga talata ng Biblia, sa halip na hayaang sa mga talatang ito magmula ang kahulugan ng malayang kilos-loob. Ayon kay Carson, binibigyang pakahulugan nila ang malayang kilos loob bilang “absolute power to contrary”. Kung ganito ang pakahulugan ng malayang kilos loob, hindi ito maaaring maging totoo kasabay ng soberanya ng Diyos. Kung totoong may malayang kilos loob ang tao, mangangahulugan ito na ang pagkilos ng Diyos ay “contingent” o nakabatay sa ating mga desisyon. Ngunit para kay Carson, “absolute power to contrary” ang kahulugan ng malayang kilos loob. Sa konteksto ng Biblia, nangangahulugan lamang ito na malaya ang tao na isagawa ang nais niyang gawin, kaya naman siya ay may pananagutang moral sa harap ng Diyos. Sa gayon, maaari pa ring umiral nang sabay ang dalawa. Binigyang kritisismo niya rin ang ilan na may tendensyang gamitin ang mga talata na nagtuturo ng isa sa dalawang ito (hal. malayang kilos loob ng tao), pagkatapos ay gagawing batayan ng isang balangkas na magagamit upang madomestika ang mga talata na nagtuturo ng ukol sa kabilang panig (hal. soberanya ng Diyos). Iginiit ng may-akda na kailangang sabay na panghawakan ang dalawang ito sapagkat pareho itong malinaw na itinuturo ng Biblia.

Sa ikalabing dalawang kabanata ay direkta na niyang inilapat ang tensyon ng dalawang ito sa paksa ng kasamaan at pagdurusa. Sinimulan niya ito sa pamamagitan ng pagpapakita kung paanong nakasasama sa personal na buhay ng Kristiyano ang paniniwala sa isa at pagsasakripisyo sa ikalawa. Ginamit niyang ehemplo ang aspekto ng pananalangin at pag-eebanghelyo. Aniya, kung naniniwala lamang ang Kristiyano sa soberanya ng Diyos ngunit hindi sa malayang kilos loob ng tao, maaari siyang maging pasibo at hindi na manalangin dahil iisipin niyang wala namang pagbabagong maidudulot ang kanyang pananalangin. Sa kabilang banda, kung naniniwala naman siya sa malayang kilos loob ng tao ngunit hindi sa soberanya ng Diyos, maaaring isipin niya na nakabatay sa haba ng panalangin, dami ng salitang sinasabi, at emosyon niya ang pagpilit sa Diyos na kumilos. Kaya naman mahalagang mabalanse ang dalawang ito sa pananalangin. Hindi lang sa pananalangin kundi pati sa ebanghelismo. Kung naniniwala lang ang Kristiyano sa soberanya ng Diyos at hindi sa malayang kilos loob, maaaring mawalan ng insentibo ang Kristiyano sa pag-eebanghelyo, dahil wala namang maidudulot ang pagkilos o hindi niya pagkilos. Sa kabilang banda, kung naniniwala lang sa malayang kilos loob ng tao ang Kristiyano ngunit hindi sa soberanya ng Diyos, maaari niyang isipin na nakapasan sa kanyang balikat ang kabuuan ng responsibilidad, at hindi maaasahan ang Diyos na tuparin ang kanyang kalooban. Pagkatapos nito ay tsaka niya inisa-isa ang implikasyon ng tensyon na ito sa usapin ng kasamaan at pagdurusa. Mahalagang panghawakan ang dalawang ito sa harap ng pagdurusa. Sa isang banda, ang soberanya ng Diyos ang magbibigay sa atin ng kapanatagan na ang Diyos ang may kontrol ng lahat ng bagay. Hindi tayo mangangamba na walang kasiguraduhan ang takbo ng ating buhay. Mapanghahawakan natin nang mahigpit ang Roma 8:28, “At nalalaman natin na ang lahat ng mga bagay ay nagkakalakip na gumagawa sa ikabubuti ng mga nagsisiibig sa Dios.” Sa kabilang banda, ang katotohanan ng malayang kilos loob ng tao ang magbibigay satin ng kapanatagan na ang Diyos natin ay isang personal na Diyos na tumutugon sa ating mga dalangin, nauunawaan ang ating mga pinagdadaanan, at nagnanasa ng ikabubuti natin. Sa dalawang “given” na ito ng Biblia (malayang kilos loob ng tao at soberanya ng Diyos), kailangan nating laging alalahanin ang isa pang di mapabubulaanang katotohanan ng Biblia: nananatiling mabuti ang Diyos sa lahat ng sitwasyon. Kapag pinagsama-sama ang lahat ng tatlong ito, mapapagtanto natin na malinaw sa Biblia ang mga sumusunod: 1. Saklaw ng soberanya ng Diyos ang lahat ng mangyayari mabuti man o masama, 2. “Asymmetrical” ang kaugnayan ng Diyos sa kabutihan at kasamaan, habang ang lahat ng kabutihan ay sinasabing nagmumula sa Diyos, ang kasamaan ay ipinahihintulot lang ng Diyos, laging may “secondary agent” na laging pinagmumulan ng kasamaan (tao, mga demonyo o si Satanas), 3. Bagaman saklaw ng soberanya ng Diyos ang lahat ng kabutihan at kasamaan, nananatiling may moral na pananagutan ang tao dahil kumikilos siya batay sa kanyang mga pagnanasa, at 4. Nananatiling misteryo kung paano nagiging posible ang sabay na operasyon ng soberanya ng Diyos at malayang kilos loob ng tao, at 5. Higit sa pag-unawa sa tensyon ng dalawang ito, malinaw na ang layunin ng Diyos sa kanyang salita ay ang patuloy na pag-iral ng ating pagtitiwala sa Diyos na ipinadala ang kanyang anak upang mamatay para sa atin sa krus ng kalbaryo.

No comments:

Post a Comment

Rebyu #112 - Kulang na Silya at Iba pang Kuwentong Buhay: Essays on Life and Writing ni Ricky Lee

Lee, Ricky. Kulang na Silya at Iba pang Kuwentong Buhay: Essays on Life and Writing. Loyola Heights, Quezon City: Philippine Writers Studio ...